اکثر سیاستمداران آلمانی، یادگیری زبان آلمانی را به عنوان شاخص اصلی ادغام موفقیت آمیزدر این کشور می دانند. در چند سال اخیر، آن‌ها حتی از مسئولان مساجد خواسته‌اند تا در خطبه‌های نماز جمعه و سخنرانی‌های مساجد، از زبان آلمانی استفاده کنند. این در حالی است که پژوهش دکتر آرنت امریش، محقق ارشد حوزه بین‌فرهنگی و بین‌مذهبی در دانشگاه هایدلبرگ بر روی ۲۰ مسجد در مناطق مختلف آلمان نشان می‌دهد که مسلمانان به هنگام سخنرانی و یا برگزاری مراسم مذهبی در مساجد، زبان کشور مبدا خود را به کارمی‌برند. از این‌رو، دکتر آرنت امریش، به سیاستمداران و اعضای دولت فدرال توصیه می‌کند تا تنوع زبانی را جدی بگیرند و بر هم‌سان‌سازی زبان اصرار نکنند.
آنچه می‌خوانید ترجمه بخش‌هایی از یادداشت دکتر آرنت امریش در سایت اسلامیک است:
من بر روی ۲۰ مسجد در مناطق مختلف آلمان پژوهش انجام دادم و با اعضای مساجد درباره مزایای برگزاری مراسم مذهبی و خطبه‌های نماز جمعه به زبان آلمانی بحث کردم. همه می‌دانیم که استفاده از زبان آلمانی در زندگی روزمره به توسعه ارتباطات غیر مسلمانان و مسلمانان کمک می‌کند. همچنین موجب می‌شود که مسلمانان از کشورهای مختلف نیز بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل در بسیاری از مساجد خطبه‌های نمازجمعه به دو زبان برگزار می‌شود. به‌طور مثال، در چندین مسجد آلمان در حالیکه، خطبه نماز جمعه به زبان ترکی برگزار می‌شود، محتوای خطبه به زبان آلمانی بر روی پروژکتور به نمایش درمی‌آید و یا خطبه آلمانی بعد از خطبه ترکی خوانده می شود.
این‌ها در حالی است که بسیاری از کسانی که در تحقیقات من شرکت داشتند، معتقد بودند که تا ۴۰ سال دیگر نیز خطبه‌های نماز جمعه باید به زبان مادری اعضای مسجد برگزار شود. این برای حفظ میراث فرهنگی کشورهای مبدا خوب است. به عنوان مثال، یک زن ۲۳ ساله اهل ترکیه به ما اعلام کرد که فرزندانش باید علاوه بر آلمانی به زبان ترکی صحبت کنند و به عبادت بپردازند. البته این خواسته زمانی محقق می‌شود که خود او در خانواده‌ای رشد کرده باشد که از زبان ترکی استفاده کنند. این در حالی است که به گفته او، دو برادر کوچک‌ترش هم نمی‌توانند به خوبی ترکی صحبت کنند.
البته دغدغه اکثر والدین مسلمانی که با آن‌ها صحبت کردم، این بود که فرزندانشان زبان مادری خود را فراموش کنند و در نتیجه توانایی برقراری ارتباط با اقوام خود را از دست بدهند. ممکن است چنین نگرانی درست باشد، چرا که بسیاری از جوانان مسلمان متولد آلمان برای من توضیح دادند که با توجه به استفاده روزافزون از زبان آلمانی در محیط مدرسه و دانشگاه، حفظ زبان مادری برای آن‌ها دشوار است. با وجود این مشکلات، نباید این نکته را فراموش کرد که استفاده از زبان مادری در محیط خانواده و مساجد در آلمان، نسبت به کشورهای آمریکا، فرانسه و بریتانیای کبیر بیشتر صورت می‌گیرد. البته بسیاری معتقدند مسلمانان آلمان، این کار را در تقابل با سیاست‌های ادغام دولت فدرال انجام می‌دهند. همه می‌دانیم که هدف از ادغام مهاجران در آلمان، کاهش تفاوت‌های زبانی است.
حتی سیاستمداران آلمانی پا را فراتر گذاشته‌اند و خواستار اسلام منطبق بر ارزش‌های آلمانی نیز هستند. اما سیاست آن‌ها به چند دلیل مورد تایید مسلمانان نیست. آن‌ها باید بدانند که یادگیری زبان جدید موجب از بین‌ رفتن هویت افراد نمی‌شود. از سوی دیگر، انطباق با زبان آلمانی موجب نمی‌شود که آگاهی عمومی نسبت به مساجد افزایش یابد و نژادپرستی علیه اسلام کمتر شود. همچنین تغییر زبان می‌تواند منجر به تفرقه و تنش‌های بین نسلی، درگیری‌های خانوادگی و خروج جوانان مسلمان از مساجد محلی شود که در آن زبان مادری غالب است. علاوه بر این‌ها، اگر تغییر زبان به سرعت انجام شود، موجب از بین‌ رفتن برخی سنت‌های اسلامی خواهد شد.
به طور خلاصه، نتایج تحقیقات من نشان می‌دهد که مساجد در آلمان با الزامات اجتماعی و تغییرات جمعیتی روبرو هستند. همچنین اعضای مساجد در این کشور، مشکلات زیادی برای استفاده از زبان مادری و حفظ فرهنگ خود دارند. در این راستا، برخی از مساجد، تکنیک‌های آموزشی جدید را به کار بسته‌اند و دوره‌های زبان ترکیبی را راه‌اندازی کرده‌اند تا نسل‌های آینده برای هدایت جامعه‌ دوزبانه، آماده‌تر باشد. از این‌رو، توصیه من به سیاستمداران و اعضای دولت فدرال این است که تنوع زبانی را جدی بگیرند و بر هم‌سان‌سازی زبان اصرار نکنند. در دنیای امروزی، داشتن جامعه‌ای متنوع و متکثر اهمیت زیادی دارد و باید به تنوع مذهبی و نژادی احترام گذاشت.

منبع: سایت اسلامیک
لینک گزارش:

https://www.islamiq.de/2022/06/04/sprachwandel-in-moscheen-eine-analyse/